ژل اپوکسی

معرفی تخصصی ژل Epoxy

ژل اپوکسی در حال حاضر قوی‌ترین و مقاوم‌ترین چسب برای چسباندن و بندکشی سنگ‌ها است. در زمان‌های مختلف مواد دیگری هم برای محکم کردن سازه‌ها یا چسباندن سنگ و بتن استفاده می شد اما در حال حاضر  این ماده به علت چسبندگی و غلظت بسیار بالایی که دارد محکم و مقاوم است. حالا در این بخش می‌خواهیم بررسی کنیم که این ماده چیست؟ از چه موادی ساخته شده است؟ چه کاربردها و مزایایی نسبت به دیگر چسب‌های موجود در بازار دارد؟ چگونه از آن استفاده کنیم ؟ چطور آن را تهیه کنیم؟

ساختار شیمیایی و ترکیبات تشکیل‌دهنده ژل اپوکسی

ژل Epoxy از دو جزء اصلی تشکیل شده که وقتی با هم ترکیب می‌شوند، واکنش شیمیایی انجام می‌دهند و یک ماده بسیار محکم و مقاوم به وجود می‌آورند. این دو جزء عبارتند از: رزین اپوکسی و عامل سخت‌کننده . حالا بیایید نگاهی به این دو جزء و نحوه عملکردشان بیندازیم.

رزین اپوکسی

رزین اپوکسی، که معمولاً از موادی مثل Bisphenol A یا Bisphenol F ساخته می‌شود، شامل گروه‌های شیمیایی خاصی به نام حلقه‌های اپوکسید هست. این حلقه‌ها شبیه حلقه‌های کوچک سه‌ضلعی هستند که وقتی با عامل سخت‌کننده ترکیب می‌شوند، باز می‌شوند و پیوندهای قوی‌ای ایجاد می‌کنند. این پیوندها باعث می‌شن که ژل اپوکسی بعد از خشک شدن بسیار محکم و مقاوم بشه.

عامل سخت‌کننده

عامل سخت‌کننده، که معمولاً از نوع آمین‌ها (Amines) یا انیدریدها (Anhydrides) هست، نقش مهمی در فرآیند سفت شدن ژل Epoxy داره. وقتی این ماده با رزین ترکیب می‌شه، واکنش شیمیایی انجام می‌ده و پیوندهای عرضی (Cross-Linking) ایجاد می‌کنه. این پیوندها هستن که باعث می‌شن ژل اپوکسی بعد از خشک شدن سفت و مقاوم بشه.

فرآیند پخت (Curing)

وقتی دو جزء رزین و عامل سخت‌کننده رو با هم ترکیب می‌کنید، یک فرآیند به نام پخت (Curing) شروع می‌شه. این فرآیند شامل سه مرحله ساده است: ابتدا دو جزء با هم مخلوط می‌شن. بعد حلقه‌های اپوکسید باز می‌شن و پیوندهای جدیدی تشکیل می‌دن. در نهایت، ماده سفت می‌شه و خواص مکانیکی و شیمیایی قوی‌ای به دست میاره. تفاوت انواع رزین‌های اپوکسی: Bisphenol A: این نوع رزین متداول‌ترین نوعه و مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالایی داره. Bisphenol F: این نوع ویسکوزیته (غلظت) کمتری داره و برای کاربردهایی که نیاز به نفوذ بیشتر دارن مناسب‌تره. Novolac Epoxy: این نوع برای کاربردهایی که نیاز به دما و مقاومت شیمیایی بسیار بالا دارن استفاده می‌شه.  

مقایسه ژل اپوکسی با سایر انواع چسب‌ها

در ادامه ژل Epoxy  را با سایر موادی که کارایی یکسانی دارند مقایسه می کنیم

مقایسه با چسب سیلیکون

چسب سیلیکون و ژل اپوکسی هر دو کاربردهای خاص خودشون رو دارن، ولی تفاوت‌های زیادی بین این دو وجود داره. ژل Epoxy از نظر چسبندگی و مقاومت مکانیکی و شیمیایی خیلی قوی‌تره و برای چسباندن سطوح مختلف مثل فلز، بتن و شیشه مناسب‌تره. اما اگه به انعطاف‌پذیری نیاز دارید، چسب سیلیکون گزینه بهتریه. سیلیکون بعد از خشک شدن انعطاف‌پذیر می‌مونه و برای آب‌بندی درزها یا جاهایی که نیاز به حرکت دارن عالیه. همچنین، سیلیکون زمان خشک شدنش کوتاه‌تره و برای کاربردهای سریع مناسب‌تره. اما اگه مقاومت بالا در برابر مواد شیمیایی یا حرارت نیاز دارید، ژل اپوکسی بهترین انتخابه.

مقایسه با چسب پلی‌یورتان (Polyurethane)

چسب پلی‌یورتان و ژل اپوکسی هر دو برای کاربردهای صنعتی و ساختمانی استفاده می‌شن، ولی خواصشون با هم فرق داره. پلی‌یورتان انعطاف‌پذیری بیشتری داره و برای سطوحی که تحت تنش یا حرکت قرار می‌گیرن مناسب‌تره. این چسب همچنین مقاومت خوبی در برابر رطوبت داره و برای کاربردهایی مثل آب‌بندی لوله‌ها یا درزگیری پنجره‌ها عالیه. اما اگه به مقاومت شیمیایی یا حرارتی بالا نیاز دارید، ژل Epoxy گزینه بهتری است. البته قیمت این ماده معمولاً بالاتره و زمان خشک شدنش طولانی‌تره، اما برای کاربردهای سنگین و صنعتی، ارزشش رو داره.

مقایسه با چسب آکریلیک

چسب آکریلیک و ژل اپوکسی هر دو برای کاربردهای مختلفی استفاده می‌شن، ولی تفاوت‌های مهمی بین اون‌ها وجود داره. چسب آکریلیک مقاومت خوبی در برابر نور UV داره و برای کاربردهایی که در فضای باز هستن مناسب‌تره. همچنین، این نوع چسب معمولاً زمان خشک شدنش کوتاه‌تره و برای پروژه‌هایی که نیاز به سرعت دارن عالیه. اما اگه به مقاومت مکانیکی یا شیمیایی بالا نیاز دارید، ژل Epoxy گزینه بهتریه. این چسب برای کاربردهای صنعتی و تخصصی که نیاز به چسبندگی قوی و پایداری طولانی‌مدت دارن، عالیه. البته باید توجه داشت که این ماده مقاومت کمتری در برابر نور UV داره و برای استفاده در فضای باز باید از پوشش‌های محافظ استفاده کرد.  

ویژگی‌ها و مزایای ژل Epoxy

چسبندگی بسیار قوی و محکم: این ژل محکم و ضد آب است و برای چسباندن قطعات صنعتی، سنگ، بتن، فلز، شیشه، فایبرگلاس، چوب و پلاستیک کاربردی است. دارای مقاومت شیمیایی و مکانیکی بالا: این ماده در برابر آب، مواد شیمیایی و ضربه دوام بالایی دارد. ایجاد لایه‌ی حفاظتی: می‌تواند به‌عنوان لایه‌ای حفاظتی بر روی سطوح قرار بگیرد. این ژل از سطح در مقابل نفوذ آب، حرارت و ضربه محافظت می‌کند. شفافیت بالا و روان نبودن: شفافیت این چسب باعث می‌شود برای روکش‌های برق یا به صورت تزئینی مورد استفاده قرار بگیرد. همچنین چسبندگی و غلظت زیاد ژل اپوکسی باعث شده تا بتواند در سطوح شیب دار هم به کار گرفته شود. ترمیم سطوح ترک‌خورده و آسیب دیده با قابلیت تعمیر سرامیک‌، کاشی و موزائیک قابل استفاده در تعمیرات لوله کشی و چسباندن لوله‌ها پرکردن منافذ انواع سنگ‌های مصنوعی، طبیعی، کاشی‌ها و… علاوه بر چسباندن انواع سنگ‌ها به یکدیگر از این چسب برای چسباندن سنگ به پروفیل یا پیچ و مهره نیز استفاده می‌شود.  

کاربرد های ژل اپوکسی

ژل Epoxy در  بیشتر صنایع کابرد داره که در ادامه به مهم ترین انها اشاره میکنیم صنعت ساختمان سازی: برای چسباندن بتن و سنگ، محکم کردن ستون‌های بتنی و درزگیری استفاده می‌شود. با استفاده از این ژل دیگر نباید نگران نفوذ آب به شکاف‌ها بود. پزشکی و دندان پزشکی: در ساختن قطعات کامپوزیتی و لمینت‌‌ها کاربرد دارد. صنعت چوب و دکوراسیون: بهترین انتخاب برای چسباندن قطعات چوبی به یکدیگر، شفاف کردن چوب و ساخت وسائل تزئینی است. تعمیرات خودرو: قابل استفاده برای پر کردن ترک‌های روی بدنه ماشین و ترمیم قطعات فلزی. صنعت الکترونیک: از آن جایی که ژل Epoxy در برابر رطوبت، آب و ضربه مقاوم است، بهترین انتخاب برای عایق کردن قطعات الکترونیکی است. صنایع هوا فضا: از این چسب قدرتمند می‌توان برای جمع آوری و یا ترمیم اجزای هواپیماها استفاده کرد.  

برندهای معروف ژل اپوکسی

پلاکا ژل تناکس الیوکس تناکس 5010 آکامی ژل اپوکسی scp سوپر ژل scp سنگ کالا  

سوالات متداول درباره ژل اپوکسی

در ادامه به چند مورد از سوالات پر تکرار درباره ژل Epoxy پرداختیم

چگونه ژل اپوکسی بی‌کیفیت را تشخیص دهیم؟

ژل Epoxy غیر استاندارد خیلی زود تغییر رنگ پیدا می‌کند و با گذشت زمان از ظرف خود بیرون می‌ریزد و به آب جذب می‌شود یا در حال خشک شدن منقبض می‌شود.

چگونه از ژل اپوکسی استفاده کنیم؟

هنگام کار با این محصول حتما از دستکش و تهویه مناسب استفاده شود. چرا که برخی ترکیبات آن ممکن است برای شما حساسیت ایجاد کند. دو جز تشکیل دهنده ژل Epoxy را پیش از استفاده به خوبی ترکیب کنید. طوری که جزئی از آن کم یا زیاد نباشد. این ژل پیش از سفت شدن بوی خاصی دارد. به همین دلیل بهتر است در مکان‌های تهویه‌دار ترکیب شود.

چطور از ژل اپوکسی نگهداری کنیم؟

در جای خشک و خنک نگهداری شود. به هیچ عنوان آن را در معرض مستقیم نور خورشید قرار ندهید. در آن را پیش از استفاده محکم ببندید. با این اقدام از ورود هوا و رطوبت جلوگیری می‌شود. پس از خشک شدن ژل Epoxy روی سطوح، به هیچ عنوان برای تمیز کردن آن از مواد شوینده قوی، اسیدی و تینر استفاده نکنید چرا که به مرور موجب کدر و سیاهی سطح می‌شود. در صورتی که خط و خراشی روی ژل Epoxy ایجاد شد، می‌توانید با پولیش مخصوص دوباره سطح را شفاف کنید. از یخ زدن آن جلوگیری کنید. با نگهداری مناسب از ژل اپوکسی تا 18 ماه می‌توانید از آن استفاده کنید. سخن پایانی هرجایی که به چسبی قوی، ضد آب و مقاوم نیاز باشد، ژل Epoxy می‌تواند بهترین انتخاب باشد. ژل Epoxy علاوه بر درزگیری و و چسباندن قطعات، کاربرد گسترده‌ای در صنایع مختلف از جمله پزشکی، هوا فضا، الکترونیک و صنعت چوب دارد. در این متن با معرفی ژل Epoxy و ترکیب‌های تشکیل دهنده‌ی آن، به بررسی کاربردها و ویژگی‌های آن هم پرداختیم. در ادامه بررسی کردیم چگونه ژل اپوکسی اصل را از بی‌کیفیت تشخیص دهیم. در پایان هم توضیح دادیم چگونه باید از این چسب قدرتمند استفاده کنیم یا با انجام چه کارهایی ماندگاری آن طولانی‌ می‌شود.